Interview Veerle Kloosterman, palliatief verpleegkundige

Hoe ben je op het idee gekomen om naar Zwitserland te gaan?

Tijdens een reis in Nieuw-Zeeland in 2020 heb ik mijn vriend ontmoet. Hij is Zwitser en woont en werkt als arts in Sankt Gallen. Ik dacht al eerder om in het buitenland te gaan werken, maar durfde het niet in mijn eentje. Doordat ik in Zwitserland een vriend had, was het gemakkelijker om de stap te zetten. Toen ik nog in Amsterdam woonde, zagen we elkaar vrij regelmatig, ondanks covid. Ik ben best snel begonnen Duits te leren, omdat zijn familie Duits spreekt en ik het leuk vind om een nieuwe taal te leren. Behalve dat onze relatie goed was, ontdekte ik tijdens mijn bezoekjes dat Sankt Gallen een leuke stad was. Het was een goed moment om te gaan.

Je hebt in juli 2021 je B2-examen gehaald. En toen?

Nadat ik geslaagd was voor mijn B2-examen, wilde ik in maart 2022 vertrekken, het liefst in het voorjaar, omdat het weer dan prettiger is. Ik zocht uit wat ik nodig had voor de Anerkennung, de registratie als verpleegkundige om in Zwitserland te werken en het heeft een half jaar geduurd voordat ik een erkend diploma had. Het was net op tijd, want ik had al een baan, maar was nog niet erkend.

Hoe ben je aan de baan gekomen?

Mijn vriend is arts in het ziekenhuis in Sankt Gallen. Ik heb online naar offenen Stellen (vacatures) gekeken. Er was een vacature op de palliatieve afdeling. Dat klonk interessant. Ik heb gebeld met de vraag of ik een dag kon meelopen. Eind 2021 heb ik dat gedaan en een maand later heb ik rechtstreeks bij het ziekenhuis gesolliciteerd.

In wat voor soort ziekenhuis ben je terechtgekomen?

Het is een Kantonspitaal: hét ziekenhuis van het kanton St. Gallen. Een Kantonspitaal is een overheidsziekenhuis, waar iedereen terecht kan. Er zijn ook privéklinieken, waar je naartoe gaat als je privé verzekerd bent. In privéklinieken in Duitsland krijg je als privépatiënt een eigen kamer en je wordt door de Chefarzt behandeld. Bij ons in het algemene ziekenhuis liggen ook Privatpatienten op een eigen kamer. De Oberarzt doet de visite en behandelt de particuliere patiënten, niet de gewone assistenzarts.

Hoe ervaar je de omgang met de Oberärzten?

Dat is verschillend per specialisme. Op de palliatieve afdeling is het contact gemakkelijk, daar werken vooral gevoelsmensen die echt begaan zijn met de mensen. Dat merk je aan de omgang met elkaar. De artsen zien me echt wel staan en ik kan een gesprek met ze hebben. De hiërarchie valt hier mee.

Hoe is de omgang met andere verpleegkundigen?

De omgang is goed. Een dingetje is wel het Zwitser Duits. Mijn collega’s spreken dialect met elkaar terwijl ik Hoogduits heb geleerd. Het dialect is lastig te verstaan, zeker in het begin. Als ik het niet versta, spreken ze Hoogduits. Ik had verwacht dat ze Hoogduits met me zouden spreken, maar dat was een vergissing. Zwitser Duits is de voertaal. Ik heb me ondergedompeld in de taal. Ik moest wel. Ook de patiënten spreken tenslotte Zwitsers. Ik heb een cursus Zwitser Duits voor beginners gevolgd bij de Klubschule Migros, een soort volksuniversiteit. Dat was een Gouden tip van een Nederlandse patiënte. Hoogduits is goed beschouwd een vreemde taal voor hen om te spreken. Schrijven doen ze wel in het Hoogduits.

Nog een vraag over de omgang met collega’s. In Nederland ga je soms met elkaar borrelen. Hoe gaat dat in Sankt Gallen?

Zwitsers zijn wat meer gesloten en afstandelijker. Ze kijken eerst de kat uit de boom. Het had tijd nodig voor ik aansluiting vond, ook omdat ik de gesprekken nauwelijks kon volgen. Nederlanders zijn veel opener en directer. Dat is echt wel anders. In Amsterdam klaagden we over het weer, over dat we te hard moesten werken, over patiënten die moeilijk deden. Zwitsers klagen niet, ze nemen het zoals het is. Ze zijn wat rustiger en genuanceerder, hebben een werkmentaliteit en houden wat meer professionele afstand.

Je noemt Nederlanders direct. Ik zou zeggen, je bent eerlijker en meer open. Dat maakt je ook kwetsbaarder. Hoe ervaar je dit?

In het begin was het wel moeilijk. Pas sinds juni voel ik me oké. De eerste drie maanden vond ik heel heftig. Je accepteert de situatie zoals ze is. Ik kan niet van ze verwachten dat ze meteen open zijn. Ze waren trouwens wel aardig.

Hoe is het contact met familie van patiënten?

In het begin vroeg ik of ze Hoogduits met me wilden praten. Daar deden ze niet moeilijk over. Nu ik meer versta, luister ik naar het Zwitserse dialect en geef ik in het Duits antwoord. Zwitsers zijn over het algemeen zeer beleefd. Bovendien sta je hier als verpleegkundige hoog in aanzien.

Is dat anders dan in Nederland?

Met name in Amsterdam droegen de patiënten hun hart op de tong. Ze gingen vaker in discussie en waren minder beleefd, wel direct en niet genuanceerd als ze met iets niet eens waren. Ook tutoyeerden ze snel of vergaten dat je ook een mens bent. Hier in Sankt Gallen heb ik minder strijd met patiënten.

Hoe zijn de arbeidsomstandigheden, vergeleken met die in Nederland?

De diensten voor verpleegkundigen duren negen uur. Ik werk 36 uur per week. Je moet hier nog in- en uitstempelen als je komt en gaat. In Nederland kon ik gemakkelijker iets vroeger weg. Soms moet ik overwerken, maar dat gebeurt niet vaak. Ik doe bijna alles binnen de werktijden.

Hoe is je salaris, vergeleken met dat in NL?

Het salaris is twee keer zo hoog, maar de kosten zijn ook dubbel. Ik kan wel sparen omdat mijn huur niet zo hoog is. Sankt Gallen is relatief goedkoop vergeleken met andere steden. Zürich bijvoorbeeld is een dure stad. Daar is het moeilijker om een woning te vinden en is wonen veel duurder.

Hoe ben je aan een woning gekomen?

Ik heb op een verhuursite woningen bekeken en gewoon gebeld. Mijn vriend is de woning gaan bezichtigen. Het is wel een kip-en-ei-verhaal. Je moet eerst een woonadres hebben om je in te schrijven, maar zonder inschrijving kun je lastig aan een woning komen. Gelukkig was het verhuurbedrijf coulant en hoefde ik nog geen nummer te hebben zolang ik maar de huur betaalde.

Je zei iets over hoge kosten. Kun je een voorbeeld noemen?

Neem de zorgverzekering, ik heb de goedkoopste. Voor bijna niets of voor de basisdingen betaal ik 250 Franken per maand plus 2500 Franken eigen risico. Dat is veel duurder dan in Nederland. De eerste keer dat ik salaris kreeg, dacht ik: jeetje, wat een hoop geld. Ondanks dat je hoge kosten hebt, voel je je wel meer gewaardeerd met zo’n hoger salaris.

Je hebt veel tijd en geld in het leren van de Duitse taal geïnvesteerd. Sommige collega’s van jou vinden onze lessen te duur. Jij hebt wel les bij ons genomen. Vind je het achteraf de moeite waard dat je dat gedaan hebt?

Ja, zeker. Zowel voor de B2-cursus die ik gedaan heb als de cursus medisch Duits hebben me erg geholpen. Het was heel fijn dat de cursus op mijn niveau was afgestemd en op wat ik nodig had. In een groep heb je allemaal verschillende niveaus. Aan de cursus medisch Duits heb veel gehad, zoals de erkenning van woorden, de gesprekjes, veel herhalingen zoals van de uitdrukking “Sie sollten… “.

Verdien je de investering terug?

Je verdient het natuurlijk niet terug in geld, maar wel doordat je verstaat waarover gesproken wordt. Dat wat ik geleerd had, gaf me steun. Je kunt het ook niet doen en nog meer in het diepe gegooid worden. Ik vond het best wel heftig in het begin, maar dankzij de lessen had ik een goede basis.

Zijn er nog dingen die je mist?

Ik mis het wel dat ik niet even met vriendinnen koffie kan drinken en dat ik mijn ouders niet regelmatig kan zien. Maar het land zelf, Nederland, mis ik niet heel erg. Ik ben in Zwitserland veel meer buiten. Als ik vrij ben, gaan we wandelen in de bergen en in een hut slapen. Het is avontuurlijker hier. Ook een nieuwe taal leren vind ik bijzonder. Mezelf uitdagen, dat vind ik erg leuk.

Leer je privé ook andere mensen kennen?

Ik heb drie vrouwen in het ziekenhuis en op de sportschool ontmoet, een Nederlandse en twee hier uit Zwitserland. Dat had ik niet verwacht omdat iedereen hier al zijn eigen ding heeft. We gaan samen sporten of koffie drinken.

Zijn er bepaalde gewoontes die anders zijn in Zwitserland?

Hier eten ze tussen de middag warm. Daar kan ik moeilijk aan wennen. Ik houd wel mijn eetgewoontes aan en eet ’s middags in de kantine meestal een salade en ’s avonds warm.

Mis je nog producten uit Nederland?

Ik mis hagelslag en pindakaas. Mijn ouders nemen van die oude Nederlandse kaas voor me mee. Dat is toch anders dan de Zwitserse kaas, alhoewel die ook heel lekker is. Zwitsers eten lekkerder kaasfondue.

Wat zou je nog meer willen vertellen?

Voor mensen die twijfelen, gewoon doen. Het is spannend, zeker in het begin, maar er zijn meer voor- dan nadelen.

   Lees meer over ons aanbod voor verpleegkundigen, artsen en medische professionals

Blijf op de hoogte blijven van onze blogs

 Geschreven door Anne Kewitsch, oprichter en specialist in maatwerktrainingen Duits