Kerst vieren in Duitsland
Kerst in Duitsland is een belangrijk feest. Het begint een dag eerder dan in Nederland, op 24 december. Veel families vieren Kerst volgens een vast ritueel.
24 december - Heiligabend
De meest belangrijke dag van de kerstdagen is 24 december. Het is geen officiële feestdag. Toch sluiten de meeste winkels om 2 uur. Veel mensen nemen vrij.
De kerstboom
Terwijl wij kinderen met onze vader buiten of in een zwembad vertoefden, bereidde onze moeder de woonkamer, de koffietafel en het avondeten voor. De woonkamer was verboden terrein. De deur zat en bleef de hele dag op slot. Na het eenvoudige (warme) middageten moesten wij naar bed. Onze ouders versierden ondertussen de kerstboom. Anders dan in Nederland zetten ze in Duitsland de kerstboom pas op 24 december in de kamer gezet en tuigen ze hem op. Bij ons thuis gingen er echte kaarsen in. Er werd van alles in opgehangen: ballen in diverse soorten en maten, van metaal of glas, lametta, sterren van stro en kransjes.
De kerststal
Nadat de kerstboom is versierd, wordt onder of naast de boom een kerststal opgebouwd. Bij ons thuis waren de stal en de figuren van hout gesneden. Er is een grote verscheidenheid aan kerststallen. Vaak wordt de kerststal op de jaarlijkse 'Weihnachtsmarkt' uitgebreid met nieuwe figuren.
De namiddag
Na onze middagrust douchten we en we kleedden ons feestelijk aan. Daarna gingen wij aan een feestelijk gedekte koffietafel met heerlijk zelfgebakken taarten en koekjes: Christstollen, Lebkuchen, Honigkuchen, Linzer Torte, Liegnitzer Bombe, Vanillekipferl, Kokosmakroen en Spekulatius.
De 'Kindermette'
's Middags zijn in de kerken 'Kindermetten'. De kerken zijn feestelijk versierd. Er staat een grote kerststal. Het kerstverhaal wordt voorgelezen en kerstliederen worden gezongen. In sommige kerken voeren kinderen het kerstspel op. De gemeenteleden maken muziek.
Kerkhof
Veel families gaan na de 'Kindermette' naar het kerkhof en bezoeken het graf van hun overleden familieleden. De graven zijn met kleine kerstbomen, kaarsen of dennenappels versierd. Je wenst alle kennissen die je tegenkomt een prettige kerst.
Eten
Na het bezoek aan het kerkhof wordt samen gegeten. In veel families is het op kerstavond een eenvoudig maal: een salade van haring met aardappels, vis of aardappelsalade met worstjes. Bij ons aten we feestelijk. Mijn moeder sloofde zich uit en maakte poularde of een hertenrug.
Het kerstverhaal
Nu mochten wij eindelijk de woonkamer in. Mijn vader rinkelde met een belletje en wij zongen 'Ihr Kinderlein kommet'. Wat een indruk maakte dit moment, de feestelijk versierde boom, de schijn van de kaarsen, de stapels met cadeaus. Mijn vader las het kerstverhaal voor. Daarna gingen wij kinderen voor de kerststal staan en droegen een gedicht (uit het hoofd) voor. 'Draußen vom Walde, da komm ich her, ich will euch sagen, es weihnachtet sehr'. 'Denkt euch, ich habe das Christkind gesehen...' Ook zongen we kerstliederen en speelden we op onze instrumenten.
Die Bescherung
Daarna was het tijd voor het overhandigen van de cadeaus. Iedereen kreeg zijn stapel toegewezen. Wij mochten ons erop storten en de geschenken uitpakken.
Das Christkind
Wie brengt de cadeaus? In veel gezinnen vertellen ze dat het 'Christkind' de cadeaus brengt. Daarom gaat de kamer op slot tot de kaarsen aan de boom branden en de cadeaus zijn neergelegd. Het 'Christkind' werd in de 16e eeuw door Martin Luther als brenger van de cadeaus voor de kinderen benoemd, plaatsvervangend voor 'Nikolaus', aangezien in de protestantse kerk het aanbidden van Heiligen uit den boze was.
Christmette
Vrij laat op de avond, na 10 uur, wordt de meest belangrijke kerkdienst van het kerstfeest gevierd. Het is een lange, feestelijk viering met veel zang, muziek en het kerstverhaal in een feestelijk met kaarsen verlichtte kerk.
25 december - de eerste kerstdag
's Ochtends gaat men naar de kerk. Het middageten is een feestelijke warme maaltijd met wild of gevogelte met rodekool en knoedels als hoofdgerecht. De tafel wordt mooi gedekt. Wij droegen zondagse kleren. De kinderen spelen de hele dag met het nieuwe speelgoed. In de namiddag gaat men weer aan de koffietafel met taarten en gebak.
26 december - de tweede kerstdag
Na een kerkbezoek in de ochtend en goed middageten - of feestelijk eten of het eten van de restanten - gaat men bij familie op bezoek. Wij gingen bij onze oma op visite. Zij woonde 100 km van ons vandaan.
De twee dagen na 'Heiligabend', 25 en 26 december, zijn officiële feestdagen. Veel Duitsers nemen de week tussen Kerst en oud en nieuw vrij.
Blijf op de hoogte blijven van onze blogs
Geschreven door Anne Kewitsch, oprichter en specialist in maatwerktrainingen Duits