Skip to main content

De Gouden regels voor het gebruik van 'ss' en 'ß'

 het gebruik van ringel-s in het Duits

Tijdens mijn trainingen vragen cursisten regelmatig naar het gebruik van de letter 'ß'. De 'ß' bestaat alleen in de Duitse taal. Geen wonder, dat ze erover struikelen. De letter heet officieel 'eszett', maar je schrijft 'ß'. In Duitsland heeft deze letter diverse benamingen, zoals 'Buckel-S' of 'Straßen-S'.

1. De spelling

Wanneer gebruikt je 'ß' en wanneer 'ss'? Het klinkt immers hetzelfde.
ß staat voor een dubbele 'ss'. De uitspraak is die van een scherpe 'ss' [s]. Maß, Fuß, groß.
In Zwitserland schrijf je altijd 'ss'. 'ß' is er niet gebruikelijk. 

Er zijn vier spellingsregels:

  1. Na korte klinkers gebruik je altijd de dubbele 'ss', ook aan het einde van een woord:
    Fass, Fluss, Guss, Nuss, Riss, essen, messen, müssen, küssen, vermissen. 
  2. Na lange klinkers gebruik je altijd een 'ß': 
    Fuß, Gruß, Maß, Straße, Soße, stoßen, groß, gießen, fließen. 
  3. Na tweeklanken wordt 'ß' gebruikt, omdat deze op lange klinkers lijken: 
    Weiß, heiß, außen, draußen, scheußlich. 
  4. In woorden in hoofdletters wordt 'ß' vervangen door een dubbele 'ss'. 
    'ß' bestaat niet als hoofdletter. Je vindt ß nooit aan het begin van een woord. 

Het verschil tussen 'das' en 'dass'

'Das' met een 's' is een lidwoord. Het is te vervangen door 'dieses, jenes, welches'.
'Das Auto, das im Parkverbot stand, wurde abgeschleppt.'  

Je kunt het 'das' na de komma vervangen door 'welches'. Het verwijst naar de auto: 
'Das Auto, welches im Parkverbot stand, wurde abgeschleppt.' 

'Dass' met een dubbele 's' is een voegwoord.  
'Der Fahrer hatte nicht gesehen, dass er im Parkverbot geparkt hatte.' 

 2. De uitspraak 

Weet je niet welke woorden lang of kort horen te klinken? 

Wanneer je het woord met 'ss' schrijft, spreek je het kort uit: Das Fass war nass.

Wanneer het woord met 'ß' is geschreven, spreek je het lang uit: Ich vergaß  ihn zu grüßen. 

3. 'ß' op de computer  

  • Rechter Alt + s
  • Alt + 225
  • Ctrl + Alt + s
  • Alt + 0223 

'Wer gut schreibt, der bleibt.' 

Blijf op de hoogte blijven van onze blogs

Geschreven door Anne Kewitsch, oprichter en specialist in maatwerktrainingen Duits